Halka
opera w czterech aktach
kompozytor: Stanisław Moniuszko
libretto: Włodzimierz Wolski
data powstania: 1846–1847 (wersja 2-aktowa), 1857 (wersja 4-aktowa)
prapremiera wersji 2-aktowej: wykonanie koncertowe 1 lutego 1854 – Wilno, wykonanie sceniczne 18 lutego 1854 – Wilno
prapremiera wersji 4-aktowej: 1 stycznia 1858 – Warszawa, Teatr Wielki
premiera pod kierownictwem muzycznym Antoniego Wicherka: 26 października 1975 – Warszawa, Teatr Wielki
Premierowy spektakl Halki Stanisława Moniuszki przygotowany został z okazji obchodów 150. rocznicy położenia kamienia węgielnego pod budynek Teatru Wielkiego w Warszawie (1825) oraz 10. rocznicy otwarcia w odbudowanym po wojnie gmachu (1965). Antoni Wicherek sprawował zarówno kierownictwo muzyczne nad przedstawieniem, jak i prowadził orkiestrę zza pulpitu dyrygenckiego. Spektakl – w reżyserii Marii Fołtyn, choreografii Witolda Grucy i scenografii Andrzeja Majewskiego – odniósł ogromny sukces. Recenzenci uznali go za „wyjątkowej urody, imponujący przepychem i rozmachem, przewyższającym bodajże wszystko, co się dotąd na scenie Teatru Wielkiego oglądało” (Józef Kański), mający „posmak rewelacji” (Janusz Ekiert) oraz „starannie i pieczołowicie przygotowany, (…) po prostu piękny” (Marian Fuks).
„Wystarczy zróżnicować dynamikę wewnętrzną, a wówczas tu i tam odezwą się nie słyszane dotychczas kontrapunkty, nowe współbrzmienia, motywy… Wymaga to jednak żmudnej pracy zarówno od dyrygenta, jak i od orkiestry.”
Antoni Wicherek o interpretacji "Halki"
Przed premierą „Halki” – rozmowa z dyr. Antonim Wicherkiem (rozmawiał Bogusław Kaczyński)
opracowanie libretta: Kazimierz Sikorski
reżyseria: Maria Fołtyn
kierownictwo muzyczne: Antoni Wicherek
inscenizacja: Maria Fołtyn, Andrzej Majewski
scenografia: Andrzej Majewski
kierownictwo chóru: Henryk Wojnarowski
choreografia: Witold Gruca
dyrygent: Antoni Wicherek
asystent dyrygenta: Jacek Kaspszyk
przygotowanie chóru: Henryk Wojnarowski, Lech Gorywoda, Andrzej Banasiewicz
obsada
Halka: Bożena Kinasz-Mikołajczak, Hanna Lisowska, Hanna Rumowska-Machnikowska
Stolnik: Włodzimierz Denysenko, Edmund Kossowski, Bernard Ładysz, Jerzy Ostapiuk, Leonard Mróz
Zofia: Bożena Betley-Sieradzka, Barbara Nieman, Janina Ruśkiewicz
Dziemba: Marek Dąbrowski, Edward Pawlak, Władysław Skoraczewski
Janusz: Jan Czekay, Feliks Gałecki, Andrzej Hiolski, Zdzisław Klimek
Jontek: Bogdan Paprocki, Józef Sojka, Roman Węgrzyn
Dudarz: Władysław Jurek, Zbigniew Nowicki
Gość I: Kazimierz Dłuha, Jan Góralski
Gość II: Stanisław Matuszczyk, Lesław Pawluk
Gość III: Lech Jackowski
Wieśniak: Kazimierz Dłuha, Józef Hazuka, Stanisław Matuszczyk, Józef Sojka
taneczne partie solowe: Bożena Gadzińska, Barbara Gierałtowska, Barbara Włodarczyk, Renata Agaciak, Maria Kocik, Elżbieta Kostarz, Alicja Rosłońska, Jolanta Rusak, Jolanta Wilkońska, Bożena Zielińska, Miłosz Andrzejczak, Jerzy Graczyk, Zbigniew Juchnowski, Roman Kerson, Ryszard Krawucki, Zygmunt Sidło, Michał Gniewaszewski, Krzysztof Szymański, Krzysztof Słoń, Łukasz Gruziel
solo wiolonczelowe w IV akcie: Wanda Borucińska, Jerzy Ługiewicz, Jerzy Węsławski
Stanisław Moniuszko Halka , nagranie z lat 1997-1998 dla TVP 2 - fragment
"Antoni Wicherek (...) jest kapelmistrzem wrażliwym, umiejącym wydobyć z partytury Halki całe bogactwo brzmień. Osiąga to (...) przez wnikliwe i twórcze jej odczytanie." Piotr Czyż
"Antoniemu Wicherkowi (...) udało się nawet więcej: przy największej dyskrecji brzmienia zaznaczyć plastycznie piękno drugoplanowych wątków instrumentalnych..." Janusz Ekiert
"Pragniemy też, aby ta realizacja umożliwiła Halce wejście na największe sceny operowe świata, takie jak La Scala czy Metropolitan Opera." Antoni Wicherek
"Orkiestra bez zarzutu trafiła w swoją rolę. (...) Halka w reżyserii Marii Fołtyn ma posmak rewelacji." Janusz Ekiert
"...przedstawienie jest nader starannie i pieczołowicie przygotowane, jest po prostu piękne." Marian Fuks
"... uroczyste przedstawienie Moniuszkowskiej "Halki", pod dyrekcją kierownika artystycznego naszej reprezentacyjnej sceny operowej, Antoniego Wicherka." Tadeusz Kaczyński
Węcej recenzji...
- „Halka” w nowej szacie, „Stolica” nr 51-52 (1463-64), 23-30 grudnia 1975
- Kański Józef: „Halka” monumentalna, „Trybuna Ludu” nr 256 z dn. 5 listopada 1975
- Kański Józef: „Halka" w romantycznym stylu, „Ruch Muzyczny" nr 1 z dn. 4 stycznia 1976
- Rudziński Witold: Nareszcie – znowu "Halka", „Teatr” nr 4 z dn. 22 lutego 1976
- Swolkień Henryk: Sentymenty czy eksperymenty, „Kurier Polski” nr 229 z dn. 29 października 1975